Michiel Houwing bij Eneco Manager Projectontwikkeling Duurzaam Vastgoed en Kai Vonk bij Dura Vermeer manager zorgvastgoed zien zorginstellingen voor een flinke opgave staan om het vastgoed te verduurzamen. De twee organisaties hebben daarom vorig jaar ‘Zorgenoten’ opgericht. Daarbij is de standaard van grof naar fijn. Oftewel van het plukken van het laaghangend fruit tot het toekomstbestendig maken van het zorggebouw. “En daarmee zorgen voor een prettige en gezonde leef- en werkomgeving.”

Het gesprek met Michiel Houwing en Kai Vonk heeft plaats in het atrium van het hoofdkantoor van Eneco in Rotterdam. Het is er op deze donderdagochtend een drukte van belang.  De een zit ingespannen verscholen achter een laptop terwijl een tafel verder een overleg wordt gehouden. Het klimaat voelt goed. Het is volgens Michiel Houwing een voorbeeld van een comfortabele en gezonde werkomgeving. Een omgeving die hij en Vonk ook voor veel zorginstellingen zien weggelegd.

Duurzaamheid en comfort zijn twee elementen die ook in de zorg een steeds belangrijkere rol gaan spelen.

Het tweetal heeft vorig jaar aan de wieg gestaan van Zorgenoten, een samenwerking van Eneco en Dura Vermeer. Feitelijk een logisch gevolg van de samenwerking tussen beide ondernemingen bij de verduurzaming van Amstelring. De komende jaren werken zij immers aan het duurzamer maken van drie zorginstellingen in de regio Amsterdam. Het gaat daarbij om de locaties Bornholm in Hoofddorp, Groenelaan in Amstelveen en Vreugdehof in Amsterdam. Daarvoor heeft Amstelring met het consortium van Eneco en Dura Vermeer ruim twee jaar geleden prestatiecontracten met een looptijd van 15 jaar afgesloten. Kern van die afspraken is dat het binnenklimaat wordt verbeterd en de gebouwen toekomstbestendig worden gemaakt.  Het consortium garandeert een vast energieverbruik met een jaarlijkse besparing van ongeveer veertig procent.

Overigens hadden de twee bedrijven elkaar al ver voor de samenwerking bij Amstelring gevonden. “Dat was jaren geleden”, vertelt Kai Vonk, “bij de aanpak van de Kunsthal in Rotterdam. Daar moesten we het energiegebruik terugdringen en het comfort met bouwkundige ingrepen verbeteren.” Duurzaamheid en comfort zijn twee elementen die ook in de zorg een steeds belangrijkere rol gaan spelen. Met Zorgenoten trekken Eneco en Dura Vermeer nu alweer een dik jaar met elkaar op. Elk vanuit hun eigen expertise. “Dus”, verduidelijkt Houwing, “Eneco als energiedienstverlener en Dura met zijn kennis en ervaring op het gebied van duurzame renovaties.”

Drijfveer

De ervaring heeft hen geleerd dat de zorgsector op bijvoorbeeld alleen het verlagen van het energiegebruik niet snel in actie komt. Elke instelling lijkt zijn eigen drijfveer te hebben om met het vastgoed aan de gang te gaan. Met die kennis in het achterhoofd heeft Zorgenoten een viertal aanpakken gedefinieerd: Grip, Slim, Warm en Fit. “Bij Grip gaat het vooral om bewustwording. We maken inzichtelijk op welke wijze de energierekening naar beneden kan door bijvoorbeeld de installaties beter aan te sturen”, vertelt Houwing. “Het is het laaghangend fruit”, voegt Vonk er aan toe. “Het gaat vaak om ingrepen die ook niet veel kosten. Het scheelt al veel wanneer er bijvoorbeeld led-verlichting wordt aangebracht. Maar we geven ook inzicht in wat het financieel kan schelen als de onderhoudswerkzaamheden op een andere of betere wijze organiseert.”

Voorspelbare exploitatielasten en een ontzorging op het vlak van onderhoud

Bij Slim worden naast wat Grip al biedt, de oude installaties voor nieuwe vervangen. Houwing: “Daarbij gaat het om enerzijds een flinke energiebesparing en anderzijds een lokale opwekking van duurzame energie. Het resultaat zijn voorspelbare energie- en onderhoudskosten en een verbeterd binnenklimaat.” Warm combineert de onderdelen van Slim met het isoleren van onder andere de gebouwschil.

De laatste en meest vergaande oplossing betreft Fit. Hierbij wordt naast de werkzaamheden van Slim het gebouw functioneel verbeterd. “Dat betekent”, legt Vonk uit, “dat we het gebouw toekomst- en levensloopbestendig maken en dat voor een langere periode. Dat betekent voorspelbare exploitatielasten en een ontzorging op het vlak van onderhoud.”

Uitgangspunt

Uitgangspunt van alle vier de maatregelen is in de visie van het tweetal dat het comfort van de zorggebouwen wordt verbeterd. “En daarmee niet alleen het comfort van de bewoners”, voegt Houwing er aan toe, “maar ook dat van de medewerkers die daar werken. Een prettige en gezonde leef- en werkomgeving, dat is het uitgangspunt.” Ze zien de belangstelling voor de gezamenlijke dienstverlening dan ook langzaam maar zeker toenemen. “We hebben veel gesprekken met directie en bestuurders. Het besef dat ze uiteindelijk iets met het vastgoed moeten doen is er wel. Dat komt natuurlijk ook door de wetgeving die op hen afkomt.  Maar we zien ook dat veel zorginstellingen in de afgelopen jaren de vastgoedafdelingen hebben afgebouwd.  Wij kunnen in dat geval helpen bij het opstellen van een strategisch vastgoedplan en daar invulling aan geven. Want linksom of rechtsom moet het CO2- gebruik worden teruggebracht.”

Van grof naar fijn

De werkwijze vat Houwing daarbij samen als van grof naar fijn.  “Juist die getrapte aanpak zorgt bij zorginstellingen voor vertrouwen. Uiteindelijk vinden sommigen het toch nog wel eng om op een andere manier met een marktpartij aan de slag te gaan. Dat vertrouwen moet dan langzaam groeien. Maar als het resultaat er is, gaat dat natuurlijk sneller.”