‘Scheiden van wonen en zorg is redding van verzorgingshuis’, was de titel van een BLOG van mij ruim 3 jaar geleden oa in Zorgvisie. Boodschap was toen kort samengevat. Vernieuwing komt van buiten de zorgsector. We zaten toen nog midden in de crisis en zorginstellingen zagen zich genoodzaakt om verzorgingshuizen te sluiten. Ook al was er meer dan voldoende vraag naar deze woonvorm.
Inmiddels is de crisis voorbij en de experimenten, goede en slechte voorbeelden op het gebied van wonen, zorg en services zijn als paddestoelen uit de grond gekomen. En er wordt steeds meer met privaat geld geïnvesteerd in zorgvastgoed door (institutionele) beleggingsinstellingen. Maar tot op heden is er toch vooral afgebouwd en gedesinvesteerd. De echte vernieuwing moet nog op gang komen. We staan pas aan het begin van de intrede van vraaggestuurde zorg.
De oudste babyboomers zijn immers pas 72 jaar oud. Hoe wil die generatie wonen als ze kwetsbaar en meer zorgbehoevend zijn? In een wooncomplex waar ze kunnen worden verzorgd? En met de regie in eigen hand? In een omgeving waar 24/7 personeel beschikbaar is? Het valt niet mee om te vernieuwen en in control te blijven zei eens een bestuurder ooit tegen mij. Dat moet je ook niet willen was mijn antwoord toen.
Om te vernieuwen moet je in het diepe durven springen. Dit om het toekomstige gapende gat op de woningmarkt voor ouderen en op de arbeidsmarkt voor zorgpersoneel tijdig te kunnen dichten. In de telecom en de autobranche zijn het ook producten van nieuwe partijen (iPhone/ Tesla) die de gevestigde orde wakker deed schudden. Niet anders zal het in de zorg zijn. We moeten de zorg echt slimmer gaan organiseren. Om daarin te voorzien hebben we veel Steve Jobsen en Elon Musken nodig. En er ligt een mooie en kansrijke opgave om al die toekomstige kwetsbare ouderen veilig, beschermd en comfortabel te laten wonen met de regie in eigen hand.
Ik heb berekend dat er alleen al de komende 10 jaar jaarlijks 2,5 miljard aan investeringen nodig zijn om in een geschikte woonomgeving voor al die mensen te voorzien. Geld is er voldoende. Nu nog de wil om meer te investeren in de vergrijzing en de zorg. En dat lossen we niet alleen op met discussies over 100 miljoen meer of minder voor de zorg.
Fantastisch natuurlijk al dat publieke geld maar er is ook nog een wereld te winnen op het niveau van ruimtelijke ordening, huurprijsbeleid, opleidingen en flexibilisering van de arbeidsmarkt. En fiscaal. Meer dan 90% van het huidige verpleeghuisaanbod is primair gericht op het sociale segment. Verzorgingshuizen zijn ontmanteld. Vooral in het middensegment staat straks de kwetsbare oudere in de kou als het voornemen van de nieuwe regering doorgaat om vastgoedbeleggingsinstellingen aan te slaan voor vennootschapsbelasting.